Ik ben 15 euro armer maar ik glimlach het weg als ik de
bio-shop uitwandel. Mams is jarig en ik ga haar een 100
procent biologische appeltaart bakken. Ik voel me een Goed
Mens en ik straal de straat op. Dat ik de moeite genomen
heb verder te fietsen dan de plaatselijke City Delhaize en
dat ik er vrij en bewust voor kies om méér te betalen, alleen
maar voor de wereld … knap hoor.
En toch knaagt er iets. Twee dingen om precies te zijn. Ik
verfoei mensen die geluk proberen kopen of zin en status
zoeken in hun winkelkarretje, maar ik lijk het zelf te doen.
Bovendien besef ik, na het lezen van Benjamin Barbers’
De Infantiele Consument, dat mijn keuze voor bio helemaal
niet zo vrij en bewust is als ik zelf denk. Immers, ‘de markt
vertelt ons niet wat we moeten doen, de markt geeft ons wat
we willen - na ons eerst ‘verteld’ te hebben wat we eigenlijk
willen.’
Voor zij die al eens iets biologisch kopen: worden jullie ook
blij bij het volladen van je kar in de Bio Planet? Kiezen
jullie ook gretig voor plantaardige chipolata’s, eieren van
kippen met belachelijk vrije uitloop en artisanaal bereide
yoghurt (je weet wel, die met een dikke laag, door de boerin
geplette, bosbessen onderin)? Speuren jullie eveneens de
rekken van de GB Express af naar groene labels met EKO of
AB (Agriculture Biologique)? Om ze vervolgens ostentatief
aan de kassa boven te halen en ze semi-achteloos op de
salontafel te laten slingeren als er visite is?
Ik wel.
Een vriendin, die helemaal niet zo into bio is, zei me vorig
jaar dat ze het maar elitair gedoe vond. ‘Een echte hype, al
die bio.’ Ik stuiteren en blazen natuurlijk. Dat je het haast
verplicht bent aan de wereld als je er de middelen voor hebt,
dat het gezond én lekker is. Ik goochelde met voedselkilometers
en voetafdrukken, googlede naar groentenkalenders
en voedselteams. Een beetje dramatisch sprak ik de hoopgevende
woorden uit dat je als consument wel degelijk de macht hebt
om dingen te veranderen.
Maar nu, terwijl ik mijn taart sta te bakken, snap ik haar
punt. Hoewel ik achter de essentie van bio sta, laat ik me
evenzeer vangen. En met mij het hele correcte bioconsumentenclubje.
Want bio is evengoed een sfeertje. Een gezellig
onderonsje. Een ons-kent-onsje van blanke hogeropgeleiden
met een hart voor de wereld en een zwak voor hun
lichaam.
Ik ken mensen, nochtans consuminders in hart en ziel, die
beginnen kreunen als ze het logo van Ben & Jerry’s zien.
Ze doen dat omdat het merk waarmee ze zich identificeren
past in hun ecologisch denkkader. Het is klimaatneutraal én
fair trade, dus erop kicken ‘mag’ als het ware. Handig voor
Ben en Jerry.
Marketeers verpakken bio als een goed gevoel. Het heeft iets
van een religie. Het kopen van biologische producten werkt
louterend en eraan meedoen doet je status in het clubje
stijgen. Je doet het evenzeer voor de wereld als voor jezelf.
Moeder aarde is een god, bioshops zijn tempels, de producten
in de rekken aflaten voor onze ecologische schuld. Ik
besluit mijn taart zonder label te presenteren.
Hey Sammeke!! Ik vind het ook heel belangrijk om ethisch verantwoorde producten te kopen en ik betrap me er idd ook op dat ik hier dikwijls overtredingen in maak,maar sommige onbiologische dingen zijn gewoon zo lekker! ;-) Ik schuim wel niet de wereld-en biowinkels af op zoek naar deze producten, maar de Delhaize is hiervoor ook uiterst geschikt! Moet juist lukken dat ik de laatste dagen erg bezig ben met de ellende van zoveel mensen id wereld (klinkt zwaar,maar ik bedoel eigenlijk gewoon enorme interesse), door het boek van Annemie Struyf 'Ladies first' te beginnen lezen! Der is nog zoveel werk!! Moest ik emotioneel sterk genoeg zijn, zou ik binnen een paar jaar graag eens naar ontwikkelingsland willen gaan, Uganda staat op mijn lijstje en Kameroen, maar ik ben bang dat ik er op dit moment als een gebroken vrouw zou van terugkomen, ik kan niet tegen menselijk leed, en zeker niet als het over kinderen gaat, ik hoop dat ik binnen dit en tien jaar wel de kracht en moed kan vinden ,als mijn man meewil, en onze Senne,want ik wil dat hij oud genoeg is om te beseffen wat hij ziet, want voor de mensen ginder is deze ellende dagelijkse realiteit. Ondertussen probeer ik mijn schuldgevoel dus 'af te kopen' met maandelijkse stortingen aan AZG en binnenkort ook aan 'Warchild' een hollandse organisatie,die de kinderen in Sierra Leone,na de burgeroorlog terug een zonnige toekomst probeert te geven, en met dus bij den Delhaize wat uit kijken, al moet ik toegeven dat dit mij in het begin van de maand wat beter valt dan op het einde ervan, centjesgewijs gezien,dan,das ook wel spijtig!
BeantwoordenVerwijderenGroetjes
Mieke Van Celst
Goed gezien, Sam.
BeantwoordenVerwijderenHet is niet makkelijk om te kiezen en eigenlijk is het allemaal commerce.
Laatst zag ik in Delhaize een gezond bruin brood liggen, en daarnaast een gezond bruin bio-brood. Maar wat is het verschil ?
In de prijs was er alleszins een groot verschil.
We laten ons eigenlijk altijd en overal beetnemen.
Ik ga toch ook eens dat boek lezen waar je het over hebt...
Wat is het verschil? Het verschil zit 'em toch nog altijd in de productiewijze van de ingredienten van dat brood en de impact op het milieu. Je moet inderdaad geen biobrood kopen omdat dat je goed staat aan de kassa. Wel omdat je achter deze manier van landbouw staat. En dat er dan toevallig een biolabel aanhangt, dan is dat om het onderscheid met de gangbare landbouwproducten te kunnen maken.
BeantwoordenVerwijderenGoed dat je dit heilig huisje even wakkerschudt. Het komt erop aan om dat biologische bruine brood te kopen omdat je gelooft in de productiemethoden erachter. Koop het niet omdat je wil showen aan d e kassa. Als je expres een niet-bio brood koopt omdat je het allemaal maar onzin vindt, sla je de bal ook goed mis, vind ik. Hoewel het gevaar om het als een constant "life statement" te gebruiken, constant om de hoek loert. Moet ik toegeven...ook voor mij. Gelukkig belet mijn portemonnee me nog voorlopig om niet 100% Hip&Bio te zijn. Voorlopig ben ik "wanna-be", hèhè.
BeantwoordenVerwijderenEen biologische appeltaart bakken zonder die zo te benoemen lijkt me dan ook de perfecte manier.
En de feelgood-propaganda? Als pragmaticus beschouw ik dat als de enige manier om een groter marksegment aan de bio te krijgen (hetzelfde geldt voor fairtrade), en keur ik dat goed. Als we de consumentengroep van bio zouden reduceren tot enkel diegenen die het ook zouden kopen als er géén label ophangt, zijn we terug in de jaren zestig, en is deze aardbol er niet bij gebaat.
Mooi en eerlijk Sam. Good one!!
BeantwoordenVerwijderenHey Sam,
BeantwoordenVerwijderenIk heb me ook al sufgedacht op dit soort dingen.
In de colruyt liggen elke week opnieuw biobananen, fair-trade bananen en goedkope bananen voor mijn neus. Tja wat koop je dan? (En je moet weten dat wij 2 trossen per week verbruiken met z’n 5-en.) Dus ik wissel maar wat af, afhankelijk van of ik in een groene bui, een menslievende bui of een gierige bui ben. Want geen enkel van die 3 blijken samen te gaan.
Bovendien ben ik niet naief genoeg om te denken dat bio wel echt bio is. Als 1 bepaald proces in heel de weg net ietsje biologischer is dan gewoonlijk hangt daar al vrolijk een groene sticker op, ook al heeft dat product dan bijvoorbeeld wel een dubbel zo grote CO2 uitstoot teweeggebracht. Want biologisch kan als milieuvriendelijker of als gezonder-voor-ons-mensen worden ingevuld naar hartelust. Ik wacht vol spanning op het CO2-friendly label op mijn bananen om de keuze nog wat te vergroten.
Later als ik groot en rijk ben koop ik alles bio onder het motto ‘kwaad zal het niet kunnen’ maar voorlopig eet ik lamsvlees uit Nieuw-Zeeland en hangen mijn viswijzer en groentenkalender plichtsbewust doch ongebruikt in de keuken te pronken.
Groeten van een bioloog die het ook niet meer weet! (En echt merci want nu ben ik er weer suf van geworden.)