dinsdag 29 december 2009

25 dingen over mijn seksualiteit


Foto motleypixel

Mijn ogen gingen deze week open op http://25thingsaboutmysexuality.blogspot.com. Dat is een blog waar lezers hun seksleven anoniem delen door er 25 dingen over te schrijven. Je leest er ervaringen (I've kissed more girls than boys. I've also kissed more girls than my boyfriend), fantasieën (I am very, very attracted to male dominance. Sometimes I feel guilty about this, like it makes me a bad feminist), trivia (I love getting my boots shined and polished) en bekentenissen (I like watching anime porn because the acting is better).

De persoonlijkheid van de getuigenissen werkt en de meer dan tweehonderd bijdragen zijn stuk voor stuk eerlijke zelfportretten. Met vulgariteit of uitbuiting heeft dat niets te maken. De comment-functie is uitgeschakeld, wat me een goede keuze lijkt. Het is niet omdat je iets deelt, dat je er perse commentaar op wilt. In dit geval kunnen reacties de afgewerkte posts ook niet meer verrijken.

Deze blog is minstens even literair als seksueel. Zoals één lezer op het einde van zijn post schrijft: I love writing stories about sex more than I love having sex. Bekijk het maar...

vrijdag 25 december 2009

Voorgekauwde antwoorden op een toastje


Foto ucumari

Er zijn veel bubbels. Die vragen me hoe het was en laten me wegkomen met voorgekauwde antwoorden op een toastje. Anekdotiek die het goed deed in eerdere welkomstbabbels. Na een tijdje weet je wat werkt, daarna wat ze eigenlijk horen willen.

Ook willen ze weten wat ik nu ga doen, want ja ... Prik. Ow. Euh. Niet weten wat je gaat doen is not done onder grote mensen. Geen werk-, bouw-, koop- of trouwplannen op tafel kunnen leggen is soms voldoende om eronder gekeken te worden. Een tante morst mozzarella op het tapijt. Een nonkel verkoopt vettige klap waarna het stil wordt. Buiten smelt het. De Kopenhagenkrop zit er nog en ik vraag me af wat ik daar aan kan doen.

(Aan de familie die meeleest: no offence, het was best leuk vandaag. Maar in 2010 stap ik af van de pure belevingsblogs. Een scheut fictie drinkt lekkerder. Die twintig procent overdrijving trek ik gegarandeerd op. Dit is nog maar het begin.)

maandag 21 december 2009

Van oud naar nieuw leuken


Foto Koffiemetkoek

Oudejaarsnacht staat weer voor onze deur te dralen. Dat zorgt voor een zekere onrust in ons aller kopkes. Want er kan maar één nacht de leukste zijn. Twee jaar geleden in Berlijn bijvoorbeeld. Een Nederlandse kunstenares staat met haar worstvingers in mijn buik te priemen. Ze past net niet in haar jurk, ruikt naar feromonen en lauwe champagne en tuit de lippen terwijl ze haar stem verlaagt: 'Wat. Voel. Jij? Zeg mij wat jij voelt en doe het. DOE! HET!'

Het jaar daarvoor: Antwerpen. Ik sta eerst als een randdebiel op de vensterbank te breaken en geef daarna nog eens ouderwets -doch stiekem- over in de plantenbak van de gastheer. Of vorig jaar: ik dans met honderden gemaskerde indianen de mist weg op een bergfestival van de Zapatisten. Vrienden van me zijn wel eens 's nachts naar Duitsland gelift. Anderen organiseerden een walking dinner in de Hobookse polder. Sommigen deden niet aan 'gedoe' en telden af voor Felice.

'There 's too much entertainment out there,' zei een Amerikaanse vriend die, na twee maanden bij zijn ouders in de V.S., weer opgelucht rust vond in San Marcos, Guatemala. 'It's making them crazy, Sam.'

't Wordt hout vasthouden om de rust van ginder hier niet te zien smelten. Kruipt er iemand tussen oud en nieuw mee in een iglo als de sneeuw er dan nog ligt? Ook leuk.

vrijdag 18 december 2009

Een bord koude pasta



"Ook al weet ik dat ik er niet slecht uitzie, toch kijkt mijn vriend me aan alsof ik een bord koude pasta ben zodra hij is klaargekomen. Totdat hij opnieuw zin krijgt. Dan word ik weer mooi, zijn ogen maken zich los van de tv en zijn handen grijpen me als ik langs loop."

Een vrouwelijk personage uit Baudoins stripboek Het Model.

woensdag 16 december 2009

Pakjestijd


Foto Adams K.

De vrienden één voor één uit hun doosje halen. Graag terug zien. Uitpakken met verhalen. En ze weer inpakken.

dinsdag 15 december 2009

De clown op de luchthaven


Foto paul adrian

Er mieren een heleboel fluo mannetjes in gekke wagentjes rond het vliegtuig. Ze rijden brandstof, bagage en voedsel aan - vliegtuigen slikken veel. Ik plak met mijn neus tegen het glas van het luchthavengebouw in Cancún. Achter mijn rug reizigers die niet graag onderweg zijn.

Komt er plots een man met een slipjas, een rode neus en een waggelhoed op me af. Hij zet me tegen de glazen wand om me te fouilleren. Zijn pruik knikt dat ik oké ben en hij volgt zijn neus verder de hal in.

Een clown! Geen [kloon], dat klinkt nog sympathiek, maar een [klawn]... daar ben ik niet voor. Er bestaan er teveel slechte van. Clowns vallen of staan met hun kunde. Niets zo treurig als een leuke clown die 'alsof' doet, met te fleurige kleurtjes en rekballonnen om een dode mus mee te vouwen. Gert van Samson of die rooie van Mc Donalds bijvoorbeeld: niet alleen nep, ook nog eens vals.

Nepvrolijkheid, in het echte leven al ergerlijk, bij clowns gewoonweg erg. Wat een lul. Ik blijf nog tien minuten fluo mannetjes kijken tot iedereen vergeten is hoé voor aap ik stond en druip langs het glas naar een bankje in de hoek.

vrijdag 11 december 2009

De kans dat mijn vliegtuig vandaag crasht

donderdag 3 december 2009

1.000.000 glimlachende Guatemalteekjes


Foto lifeabundantly

De vrouw van de president lanceert een campagne: 'Een miljoen glimlachende kinderen in Guatemala'. Sandra Colom gaat 1.000.000 pagadders van de 151 armste dorpen in het land weer blij maken. Hoog tijd want na aanhoudende droogte kampen verschillende gemeenschappen met hongersnood. Op het platteland is 51 procent van de kinderen onder de vijf chronisch ondervoed. Daarmee staat Guatemala aan de top in Latijns Amerika.

Dus doet Sandra, die alvast als presidentskandidaat voor 2012 gelanceerd is, een warme oproep naar ondernemers en particulieren. Om tonnen speelgoed te leveren. Speelgoed. Een miljoen stuks om precies te zijn.

Een jaar of vijftien geleden kwam er een soortgelijke oproep uit De Droomfabriek rollen. Er werden een paar containers bezeken teddyberen en rammelende robots verscheept en de Afrikaantjes waren er heel blij mee. Behoorlijk fout, maar dat was televisie.

Hamster Rave's eindejaarslijstjes


Screenshot Our Daily Bread

Vroeger oefende ik heimelijk op interviews met mezelf. Voor de dag dat ik beroemd zou zijn. Las ik een interview, dan bedacht ik zelf de antwoorden. Interessant antwoorden is niet iedereen gegeven, daar train je best op. Roemloos afgaan kan iedereen.

Sinds ik blog zijn de rollen omgedraaid. In een jaar Guatemala bijvoorbeeld (december 2008-2009) werden de meeste antwoorden al geschreven. Bij wijze van eindejaarslijstjes stel ik de juiste vragen hieronder. De 'Net Gemist' van 2009.

(Mijn huisgenote noemt me een narcist maar wie schrijft er niet om gelezen te worden?)

Iedereen waarschuwt voor het geweld in Guatemala: iets van gemerkt?
Guatemala kent een redelijk conservatieve maatschappij. Botste dat?
Een paar keer heb je de controle verloren, klopt dat?
Je bent 28 geworden, de dertig nadert. Doet dat je iets?
Geef eens een voorbeeld.
Je begon dit jaar te schrijven over Hamster Rave. Is dat een uitvergrote Sam Verhaert?
Op welke post kreeg je opvallend weinig reactie?
Een uitsmijter: hebt u wel eens een blote oma gezien?

dinsdag 1 december 2009

Goldcorp devora el territorio por la fiebre del oro

El oro no se come. Estos días, se devora. La onza del metal precioso superó los 1.195 US$, un record histórico. En tiempos de crisis global financiera, el mundo entero se enferma por la fiebre de oro. Empresas mineras como Goldcorp ganan a costo de las comunidades en San Marcos.

Publicado en la página web de COPAE, Guatemala (01/12/09). English version available.



Los últimos meses, las monedas y los lingotes de oro se han vendido como tamales de navidad. El dólar cayó, la crisis financiera arrastró todo, pero el oro no perdió posición. Es el principal refugio de inversores nerviosos, y bancos alrededor del mundo están asegurando su futuro almacenando el metal.

Según el World Gold Council, la reserva de oro almacenado es de casí 30.000 toneladas. En 2008, 31% de la demanda total de oro era para la inversión (identificable), 57% se utilizó para joyería y 12% en uso industrial y dental.

O sea, casí un tercio del oro que se extrae no se usa. Se guarda en cajas fuertes. Los pobladores que viven sobre las reservas de este metal no tienen caja fuerte ni oro.

Empresa hambrienta

Los mineros están con hambre. En el departamento de San Marcos, la empresa Canadiense Goldcorp Inc. tiene, a través de sus subsidiarios Montana Exploradora y Entremares de Guatemala, 15 licencias vigentes. Según los últimos datos del MEM, sus licencias ocupan 573 kilómetros cuadrados, lo que equivale al 15% del territorio de San Marcos.

Actualmente, Marlin I es la única licencia donde se está sacando metales en San Marcos. Su impacto es enorme. Montana Exploradora devora el territorio de San Miguel Ixtahuacán y Sipacapa, 24 horas por día. En 2008, se excavó y procesó 1.845.000.000 toneladas de roca en la mina Marlin (según el Informe Anual de Goldcorp). Son más de 1.000 camiones por mes. Dicho de otra forma, 55 piscinas olímpicas de tierra contaminada con cianuro. Cada mes.

El mismo año, Montana extrajo y vendió 241.300 onzas de oro, con el precio promedio del oro a 870 US$/ onza. Los datos son orgullosamente publicados en su página web para los tiburones accionistas en los 7 mares del neoliberalismo. Algunos inversionistas golosos en Canadá, Suecia, Noruega y otros países febriles ya sacaron sus calculadoras para 2009 porque el precio del metal casí triplicó.

Cuando Montana, en 2002 todavía parte de Glamis Gold, empezó sus exploraciones en San Marcos, el oro se cotizaba a 309,66 US$. No sorprende que Goldcorp Inc., la empresa mamá en Canadá, afirma ser la minera de oro más rentable del mundo. Fanfarronea que de todas las empresas mineras, la suya crece a mayor velocidad. 'Calidad'.

Migajas para los pobres

El clima actual le favorece bastante a las industrias extractivas. El Estado de Guatemala aún más. El Director Ejecutivo para Centroamérica y Sudamérica de Goldcorp Eduardo Villacorta, en las audiencias de la Comisión de transparencia del Congreso de la República, afirma que la Mina Marlin utiliza 12 litros de agua por segundo.

Saquemos nuestros calculadoras, por favor. Son 1.036.800 litros diarios. Una familia campesina, gasta unos 30 litros por día, podría sobrevivir 91 años con esa cantidad. La empresa le ha pagado 0.000.000 Q al estado y otros 0.000.000 Q a las comunidades.

No obstante, en El Ingeniero, su folleto para las comunidades, Montana afirma de haber invertido 15.407.810 Q de 2006 al 2008 en proyectos de desarrollo comunitario. Aunque eso le corresponde al Estado de Guatemala, y no a un Santa Claus falso, seamos honestos: no es poco.

Sin embargo, hay que entenderlo como migajas para los pobres. No alcanza ni siquiera a un porciento si lo comparamos con las ganancias netto de Montana en ese periodo: 188.800.000 US$. Más de un millar y medio de Quetzales.

Para los que quieren marearse: mamá Goldcorp, que saca oro en todas las Américas, ganó 2.344.000.000 US$ en estos años. En Quetzales ni cabe en la calculadora.
Ni El Ingeniero, ni la página web, mencionan el conflicto social que causa la distribución de sus proyectos 'de desarrollo'. Donde hay ganadores, hay perdedores. Como explica el Padre Eric Gruloos:

"Los que se atreven a oponerse a la mina, cosechan el rencor de sus vecinos. Los trabajadores de la mina amenazan a mis parroquianos. 'Si la mina no nos da la cancha deportiva, el asfalto o el maestro para nuestra escuela, es porque usted no se ha callado.' Este terror me recuerda al conflicto armado."

Goldcorp no vino a San Marcos a 'desarrollar' los pueblos. Vino a sacar metales de gran valor en circunstancias favorables. Punto. Vino a ganar dinero y gana un dineral con este clima financiero. Es una empresa gorda. Y le encanta comer del plato de los demás.

maandag 30 november 2009

Origami en twee hondjes


Foto Nevada Tumbleweed

Ineens zaten er drie lifters op de achterbank: een Canadese vrouw in floeren broek en twee hondjes. Lulu, een grijze poedel met de vacht van een versleten teddybeer en Guapo, een chihuahua-reu met de gestalte van een rat. Lulu krabbelde bij me op schoot. 'Het is omdat jij maakt een geluidje met de mond,' legde ze uit in gebrekkig Spaans (ze woonde 4 jaar in Guatemala; ik zong mee met de radio). Dat vinden honden blijkbaar leuk.

De gladde Guapo slingerde bij elke bocht zowat de auto uit. Hij ging ook met zijn kont tegen mijn hand duwen. Honden doen vaak van die vieze dingen.

Er waren koetjes en kalfjes over honden en puppies en we kwamen te weten dat Lulu normaal heel speels maar nu een beetje lui was want erg zwanger. Zozo. 'Guapo is de papa!' zei de Franse r trots. Een chihuahua die een poedel afrijdt? Dat is als een kleuter die de juf verkracht. Bah. Het begon al naar hond te ruiken.

'Heeft iemand een stukje papier?' klonk het plots. 'Ik maak origami's.' Geluksvogels wij. Tien minuten later vloog er een kraanvogel door de auto, die flapperde als je aan zijn staart trok. Hij landde op het dashboard. Daarna zwom er een vis op de achterbank. Zijn mond ging open en toe en ze maakte er zelf vissengeluiden (!) bij. Ik hield het niet meer en vroeg of ze ook een hond kon vouwen. Overbodige vraag, de ruiten dampten aan.

Vuile woorden


Foto inferis

Ik ga er géén woorden aan vuil maken maar er heeft iemand in mijn handpalm gekakt.

Dynamiet in Honduras


Foto jlduron

Een dag voor de verkiezingen in Honduras ontdekt de politie een lokaaltje met dynamiet, een handleiding om explosieven te maken, t-shirts van het (ex-)revolutionaire Frente Sandinista uit Nicaragua en een Venezolaanse vlag. Right!

zondag 29 november 2009

De viking die niet keek

Ik had laatst een gesprek met een man die me niet aankeek. We staarden samen op de achterbank, ik naar hem, hij naar de wilde weg. Hij had erg lange benen en een beetje een volle poep, in zijn hoofd pasten veel kronkels, dacht ik. Mijn been raakte het zijne en misschien maakte dat hem ongemakkelijk. Ik maakte me een beetje zorgen. Praatte deze reus wel met mij? Of was hij misschien gebrekkig? Met autisten moet je niet lachen. Ik vermoedde zijn ogen blauw want hij was een Noor. Een Noorman eigenlijk. Hij dacht misschien aan zijn bisovergrootvader, die heel erge dingen gedaan had met de vrouwen in onze Lage Landen. Historisch schuldbesef: doordat zijn voorouders lekker waren komen eten bij de onze, konden zij blijven groeien. De mensen in centimeters en hun staten met sociale welvaart op onze kas. Hmm, 't was misschien beter zo. Ik kroop in een hoekje.

zaterdag 28 november 2009

Antologie van te schrappen woorden


Foto rinkel80

Woorden met een v of een w die gerust uit de poëzie geschrapt mogen worden:

Verlangen, verdwijnen, verdriet.
Vrijheid, vreugde, verte.
Woorden, wereld, weten.
Waarom, wanhopig, wasikmaareendichterdankonikdichterbijjezijn.

vrijdag 27 november 2009

Een bewogen weekdier


Foto Ana Gonzalez

Op digitale camera's -ik ben toch niet gek- lijkt de week altijd bewogen.

Zondag: vanop de hoogste vulkaan van Midden-Amerika ziet een schare gringo's mijn zon opkomen door hun schermpje. Het kan de andere vulkanen geen barst schelen en ze kunnen ook mijn rug op. Ik besef dat ik in de bergen hoor en luister naar 't woeden van de wind.

Maandag: ik viermaalvier 3 Nederlandse journalisten naar de mijnsite. De cameraman filmt met statief en vertelt dat er programma's zijn om je beelden achteraf schokkerig over te laten komen.

Dinsdag blijkt: onze secretaresse loopt al 5 weken tjilpend rond met een dode mus in haar buik. Ergens anders scheurde de nacht een voorhoed en werden de morgen erna middelen geslikt. Bitter.

Woensdag: een dagje een zee. Zo haai als een garnaal.

Donderdag: Ik rommel wat aan. Zo ook moeder aarde. Bij mijn eerste aardbeving (Nicaragua, 2000) moest ik huilen. Maar nu ze bast vanuit de buik, tril ik van opwinding. Resonantie. Ik wil er één voor kerst in de koekenstad.

vrijdag 20 november 2009

10 tactics for turning information into action



10 Tactics provides original and artful ways for rights advocates to capture attention and communicate a cause. It includes a 50-minute film documenting inspiring info-activism stories from around the world and a set of 15 cards – filled with tools tips and advice – for you to work through as you plan your own info-activism.

After the 4th December launch, the film and cards will be released on this website.

(tip van mijn sluier: ben zelf bezig aan een artikel over zin en onzin van digitaal activisme)

woensdag 18 november 2009

Een dansende geit


Foto Al aka pintofeggs

Een geit reikt dansend naar een plukje gras met haar achterbeen gestrekt aan een touwtje in de berm. Lekker. Mekker. Mooi.

Bierboom



Foto
MikeMurga


Tien, negen, acht, ... Zoals elk jaar telden het voorbije weekend duizenden Guatemalteken in 29 departementen simultaan af. 's Anderendaags stond het spektakel op alle voorpagina's. Een nieuw Mayakalenderjaar? De herdenking van de vredesakkoorden? Neen, men vierde het aansteken van de Galloboom.

Yep. De Arbol Gallo [spreek uit: gayo] is een reusachtige plastic kerstboom die men al 24 jaar tussen kathedraal en stadhuis poot. Een griezelig perfecte kegel van lichtjes (doen het altijd goed in het donker, zie ook de Dageraadplaats), op de top de rode haan van het biermerk. Juist, een bierlogo in plaats van een kruis. 's Lands meest populaire popbands zetten het evenement luister bij. Rode chicas Gallo met volgetapte borsten dansten zich dronken en de massa keelde, ja brulde zich hysterisch, om de haan. Vuurwerk bij de nul.

Wat flikkert er eigenlijk op de kerstboom op de Grote Markt? Een kruis, de Jupilerstier of een -A-?

dinsdag 17 november 2009

Hoe heet die Duitse woekerketen ook al weer?

Scheiße, ik ben de naam van de winkel helemaal kwijt. Ik herinner me de huiskleuren rood met wit in een goedkoop lettertype. De slogan zei het allemaal: je bent gek als je niet koopt. Er lopen bedienden in polohemdjes rond die als stront behandeld worden en de klant als lastige vliegen afschepen met de duurste brol van het schap (digitale fotokaders enzo). Maar hoe de Duitse woekerketen heet: schade, ganz vergessen.

Goh, gezellig nu ik eraan denk. De kersthausse in de stad. Waar je genegenheid voor de ander wordt afgemeten aan de euro's die je ervoor wil dokken. Waar je heerlijk kan soezen in de winkelgangen der vergetelheid en kopen = zijn. Ik tel de dagen af, jongens.

maandag 16 november 2009

‘Een gram bloed is meer waard dan een ton goud'

De Standaard, zaterdag 14 november 2009

SAM VERHAERT

Ongelijk duel in Guatemala: Belgische missionaris versus Canadese goudreus
— Een Oost-Vlaamse pater in Guatemala neemt het op tegen een van de grootste mijnmaatschappijen ter wereld. Hij organiseert de Maya-indianen in hun verzet tegen een goudmijn. Het dorp is verscheurd: ‘Als de confrontatie niet snel stopt, ontploft het hier.'



Vanop een reclamepaneel lacht een indiaan met een helm op de weggebruiker toe.‘Ik geloof in de mijn want ik geloof in ontwikkeling', luidt de bijbehorende slogan. Getekend: Goldcorp Inc. Bulldozers rijden af en aan tussen de steile maïsvelden. Het asfalt is nog vers in deze uithoek van Guatemala, Midden-Amerika.

Plotseling scheuren een terreinwagen met militairen en een vrachtwagen met explosieven voorbij. Explosieven? Een mijn die zeven ton goud en negentig ton zilver per jaar opdelft, heeft veel springstof nodig. Militairen? Het dynamiet mag niet in verkeerde handen vallen. ‘De burgeroorlog mag dan al dertien jaar voorbij zijn', vertelt pater Eric Gruloos, ‘maar het sociaal conflict dat de goudmijn de laatste maanden in mijn dorp veroorzaakt, doet me er vaak aan terugdenken. De spanning is hier te snijden.'

De missionaris uit Maarkedal (60), spil in het conflict, maakt weinig zinnen af. Hij spreekt vlotter Mam dan Maarkedals, en er is veel te vertellen. ‘Het is ironisch. De eerste bulldozer in San Miguel Ixtahuacan heb ik destijds gekocht. Toen ik hier aankwam, waren er geen wegen. Ik liet een Maya de machine besturen. Die bulldozer werkte bevrijdend.'

24 jaar geleden, bij zijn aankomst in San Miguel, trof Gruloos een overwoekerde kerk. De vorige pastoor was gevlucht tijdens het gewapend verzet dat in 36 jaar 200.000 doden en een ontwrichte samenleving achterliet. Toen guerrilla en staat in 1996 een vredesverdrag sloten, vlogen de grenzen open voor buitenlandse bedrijven. Lakse milieuwetten, lage belastingtarieven en stijgende metaalprijzen leidden tot een snelle uitverkoop van de Guatemalteekse bodemrijkdommen. De Wereldbank sponsorde Montana Exploradora met 45 miljoen dollar om in naam van de Canadezen de Marlin-mijn uit te baten. Het vlakbij gelegen dorp reageerde euforisch: ‘San Miguel is gered uit de armoede!' Gruloos was nuchterder: ‘Ik heb de impact van mijnen in Peru gezien. Het is niet al goud wat blinkt.'

Moord en brand


Foto Alejandro Alfaro

De zaak begon te escaleren in maart van dit jaar. Zoals elke dag praatte padre Eric op de parochieradio over het leven in San Miguel. Die dag sprak hij over de barsten in een honderdtal huizen aan de rand van de mijngroeve. Slecht gemetseld, volgens Montana. Het gevolg van de explosies en het zware transport van de mijn, volgens Amerikaanse burgerlijke ingenieurs van het Unitarian Universalist Service Committee.

Zuster Maudilia, voorzitter van het Miguelens Verdedigingsfront (FREDEMI) en Gruloos' rechterhand in het verzet tegen de mijn, sloeg de marimba aan en een kinderkoor viel in met een lied geschreven door de pater, dat via de radio tot over de verste akkers schalde: ‘Wat gebeurt er toch met ons dorp? De angst verlamt ons. Waar verberg je je, God? Een gram bloed is toch meer waard dan een ton goud.'

Plotseling werd een briefje onder de deur van het radiolokaal geschoven, afkomstig van de Organisatie voor de Sociale Schoonmaak. ‘We hebben de dictator die ons volk kwam verdelen gevraagd terug te keren naar zijn land. Hij wil niet luisteren, onze kogels zullen hem dus naar de andere wereld helpen.'

Gruloos besloot kalm te blijven en niet te reageren. Pas drie maanden later, in juni, luidde hij voor het eerst in 24 jaar de alarmbel. Toen klaagden inwoners van Agel, een gehucht naast de mijn, over testboringen van Montana op hun gronden. Ze vreesden voor hun watervoorraad. De Marlin-mijn verbruikt twaalf liter water per seconde, meer dan een miljoen liter per dag. Volgens zuster Maudilia komt een boerenfamilie daar 91 jaar mee toe. Er zouden in de regio acht waterputten opgedroogd zijn sinds de komst van de mijn.

Gruloos ging poolshoogte nemen, maar kon het conflict niet oplossen. Twee dagen daarna stak een boze menigte de boorinstallaties en een pick-up van Montana in brand. Moederbedrijf Goldcorp schreeuwde moord en brand. Canada communiceerde dat een pastoor en zijn non boeren met stokken, machetes en pistolen aanvoerden. ‘Ik heb nog nooit een wapen gezien,' zegt Gruloos daarover. ‘De mijn heeft me nooit om mijn versie gevraagd. Ze logen, zoals ze altijd liegen.'

Na het incident vroeg de ceo van Montana in een persoonlijke briefwisseling met de bisschop van het departement San Marcos om Gruloos weg te halen uit San Miguel. Maar de bisschop bond niet in: Gruloos blijft.

Op 16 juni, een paar dagen na de brand, organiseerde Montana een vredesmars van de mijngroeve naar de kerk. 1.400 in het wit uitgedoste werknemers en sympathisanten van het mijnbouwbedrijf legden bij de kerk witte rozen neer en eisten het vertrek van de dorpspastoor. ‘Waarom geweld nu er vrede heerst?', klonk het. ‘Stop het aanzetten tot geweld, padre!'

‘Dat was het begin van een lastercampagne waarin het bedrijf me systematisch beschuldigt van het aanzetten tot geweld', zegt Gruloos. ‘Ik heb een klacht ingediend en een open brief geschreven aan Goldcorp.' In die brief neemt Gruloos geen blad voor de mond: ‘Uw bedrijf zet zijn arbeiders tegen ons op. Als de confrontatie niet stopt, kan het hier ontploffen.'

Zware metalen



Zondagochtend. Mannen met cowboyhoeden en vrouwen in geruite rokken, hun kind op de rug, stromen de kerk binnen. Aan het altaar projecteert de pastoor foto's die een onderwijzer van zijn leerlingen maakte: zieke kinderen met zweren en kale plekken. Druk gefluister: ‘Zouden er toch te veel zware metalen in het water zitten?'

COPAE, een onderzoekscommissie van het bisdom die het rivierwater analyseert, beweert dat al twee jaar. ‘We onderzoeken de rivieren stroomopwaarts en stroomafwaarts van de mijn,' legt biologe Ana Gonzalez uit. ‘Stroomopwaarts is er geen probleem. Voorbij de mijn overschrijden de hoge concentraties arsenicum, koper, zink en andere metalen de normen van de Wereldbank en laten ze die van Canada ver achter zich. Wie het water gebruikt om te wassen, zijn akkers te besproeien of te koken, kan ziek worden.'

Maar niet iedereen gelooft de onderzoekscommissie van het bisdom. Niet onpartijdig genoeg en niet verbonden aan een gecertificeerd laboratorium, luidt het. Het Guatemalteekse ministerie van Milieu zegt geen middelen te hebben om het water of de zieke kinderen te onderzoeken. En Montana wijt de huidziektes aan gebrekkige hygiëne.

Goudontginning is volgens ngo's als Oxfam en Earthworks nochtans één van de meest vervuilende industrieën ter wereld. De impact op het landschap is enorm — waar een berg is, komt een krater — en om de gouddeeltjes aan de afgegraven rotsmassa te onttrekken wordt cyanide gebruikt, een erg giftige stof.

In 2008 besproeide de Marlin-mijn 1.845.000 ton bergwand met een cyanideoplossing. Dat zijn 13 olympische zwembaden vervuild rotsafval per week. In haar vijfjarig bestaan gebruikte Montana meer dan 3,2 miljoen kg cyanide. Het grootste milieugevaar dat moderne dagmijnbouw meebrengt, zo geeft de mijnindustrie zelf toe, is zure mijndrainage. Dit onomkeerbare proces treedt op als sulfiden van de afgegraven rotsmassa in contact komen met de weerelementen en het rivierwater verzuren. Gruloos vreest voor de landbouw in zijn dorp: ‘Als Montana hier in 2015 vertrekt, blijven wij met een ondergrond vol zware metalen zitten.'

Wegen en schooltjes



‘Na de ochtendmis werd ik aangesproken door de moeder van de onderwijzer die de foto's van zijn zieke leerlingen maakte', vertelt Gruloos. ‘Of ik alsjeblieft wilde verzwijgen wie die foto's nam, omdat ze bang was voor haar zoon. Om maar te zeggen wat voor een angstklimaat hier heerst.'

Volgens Gruloos komt die angst voort uit het geld dat de mijn in San Miguel binnenbrengt. ‘Montana betaalt zijn werknemers meer dan behoorlijk: de ongeschoolde arbeiders verdienen tweehonderd euro, zeventig euro meer dan arbeiders in de rest van het land. Die arbeiders zijn tot veel in staat om hun inkomsten te verdedigen. Ze waarschuwen mijn catechisten dat er bloed zal vloeien als ze nog over de vervuiling spreken. Of ze komen 's nachts, in een dronken bui, in de lucht schieten voor hun huis.'

Daarnaast investeert de mijnmaatschappij fors in de gemeenschappen: asfaltwegen, bruggen, elektriciteit, schooltjes en een gezondheidspost in de kleuren van haar logo. ‘Wie zich openlijk tegen de mijn verzet, krijgt de hele gemeenschap over zich heen: “Als jij met die pater blijft samenwerken, is het jouw schuld dat we straks geen asfaltweg krijgen”. Het is een vorm van terreur.'

Kruimels voor de armen


Foto Steven Heyvaert

Een andere onderwijzer, Sergio Lopez (35), is het daarmee eens. ‘Op een buurtvergadering in augustus werd beslist om de kleine projecten die Montana ons aanbood, niet te aanvaarden', zegt hij. ‘Omdat ik een van de weinigen in het dorp ben die kan schrijven, werd mij gevraagd om het verslag van de vergadering te maken. De vergadering verliep zonder problemen, maar 's avonds stond mijn buurman plots voor mijn deur te schreeuwen dat ik naar buiten moest komen, dat hij me zou vermoorden. Ik was bang en sloot me op in mijn kamer. De man verkoopt bouwproducten die Montana zou kunnen gebruiken in zijn projecten. Hij was boos was dat die waren weggestemd.'

De investeringen van Montana in San Miguel beliepen tussen 2006 en 2008 zo'n 1,2 miljoen euro. Toch geen klein bier.

‘Dat zijn kruimels voor de armen,' vindt Gruloos. ‘Zeker in vergelijking met het geld dat naar Canada vloeit, gaat het om verwaarloosbare bedragen.'

Montana maakte in diezelfde periode dankzij de stijgende goudprijs een nettowinst van 123 miljoen euro. Moederbedrijf Goldcorp, dat zich er in zijn jaarrapport op beroept 's werelds efficiëntste en snelst groeiende goudproducent te zijn, bezit veertien mijnen in Noord-, Midden- en Zuid-Amerika: goed voor 1,5 miljard euro nettowinst sinds 2006.

‘Die gemeenschapsprojecten moeten van de overheid komen', zegt Gruloos, ‘niet van een bedrijf dat de publieke opinie voor zich wil winnen. Op feestgelegenheden staan ze hier als Sinterklaas snoepjes uit te delen aan de kinderen. De ouders krijgen een kippenbil. Dat is gewoon pervers.'

Goldcorp verbindt zich ertoe sterke, open en transparante relaties op te bouwen met de gemeenschappen. ‘Daar betalen we vijfentwintig promotoren voor', zegt Filogonio Gomez, woordvoerder gemeenschapsontwikkeling bij Goldcorp. ‘Vijftien daarvan zijn lokale leiders in de gehuchten rond de mijn. Die informeren de mensen over het bedrijf, en omgekeerd. Ze voelen perfect aan wat er leeft in hun gemeenschap.'

‘En daar profiteert de mijn van,' vult Gruloos fel aan. ‘In de burgeroorlog ging men op dezelfde manier te werk om gemeenschappen te controleren. Ze zoeken openingen om verdeeldheid te zaaien. Familiedisputen of alledaagse conflicten komen plots in het teken van het mijnconflict te staan. Ze bieden bijvoorbeeld de zus van lokale verzetsleiders werk aan, om hun tegenstanders te muilkorven. Hele families worden uit elkaar gescheurd.'

Dina Aloi, bij Goldcorps hoofd Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, kaatst de bal terug. Ze begrijpt niet dat de katholieke kerk mensen tegen elkaar opzet en verdeeldheid zaait. De Belg in zijn pastorij blijft lang stil als hij die uitspraak krijgt voorgelegd. ‘Kijk, Guatemalteken hebben een aangeboren respect voor gezag', zegt hij uiteindelijk. ‘Vrouwen zwijgen als ze slaag krijgen, boeren onderwerpen zich slaafs aan koffiebazen... Maar soms moet je tegen het gezag ingaan. Het is voor het eerst in 24 jaar parochiewerk dat ik sommigen vrijuit hoor spreken.'

Prostitutie is geen ontwikkeling


Foto Alejandro Alfaro

‘Ach, ze verwijten me ook dat ik de revolutie preek, omdat ik over de sociale en ecologische impact van de mijn spreek in plaats van over God. Ze willen dat ik een voorbeeld neem aan de Pinkstergemeenschappen hier, en me beperk tot evangeliseren. De meeste evangelische kerken, die twee derde van de dorpsbewoners hier ontvangen, zwijgen in alle talen over de mijn. Ze houden de mensen kalm. Ik ben er zeker van dat Goldcorp daar miljoenen in pompt. Het bedrijf misbruikt het geloof. Vertel mij eens, waar zit God in de globalisering? Bij de rijken of bij de armen?'

Wil Gruloos de goud- en zilvermijn dan weg? De pastoor twijfelt. ‘Je kunt de mijn niet plots sluiten. Meer dan 800 grote gezinnen zijn er afhankelijk van. Dat is misschien een vijfde van San Miguel, een arm dorp waar één op de tien het geluk in de VS gaat zoeken.'

Gruloos weet dat hij San Miguel geen alternatief kan bieden. Maar hij wil dat de onrechtvaardige leegroof stopt. Goldcorp betaalt maar één procent van de totale productie aan de staat voor het gebruik van de natuurlijke rijkdommen. De helft daarvan is voor San Miguel. ‘Goldcorp volgt de regels van het spel en schuift alle verantwoordelijkheid af op de staat, en eigenlijk hebben ze gelijk. Maar dan moeten ze ook niet zeggen dat ze ontwikkeling brengen.‘Vóór de komst van de mijn waren er tien cafés in het dorp, nu 44. Men zegt dat er prostitutie is. Dat heeft niets te maken met ontwikkeling. In het Mam bestaat er niet eens een woord voor.'

‘Sinds de komst van de mijn staat alles hier op zijn kop voor het geld. Ik zeg het niet graag, maar een goudmijn haalt het slechtste in de mens naar boven.'

zaterdag 14 november 2009

Artikel dit weekend in De Standaard


De Standaard Weekendbijlage

Hoera!

Geen feestjesman

Ik ben geen feestjesman. Na 28 herfsten neem ik dat best gewoon aan. Als ik me er niet naar voel, hoef ik niet aan feestjes te doen. Mensen verheffen er hun stem, gaan meningen spuien. Gesprekken worden babbels worden praatjes wordt geblaat. Spring-in-`t-velders hand in hand met de tafelspringers op de rand. Een stel dist, iemand stoot een glas. De handen tastelijker, de tongen losser. Veel ikken in de middelmaat van een wij. Schapen van meelachers, meedrinkers en meepraters. De groep een wei, het feest een ronkend beest. Soms helpt de roes, maar meestal is het bier te flauw (de moppen lauw). Soms plakken ze me een glimlach op, liften de mondhoeken met een touwtje om de oren: 'Je kan het zo leuk maken als je zelf wil.' Het woord leuk. Neen, ik zou het graag zijn, een feestjesman. Ik 'zou graag', niet langer 'ik wil'. En dat is mooi genoeg.

vrijdag 13 november 2009

Wellicht te vroeg gejuicht maar toch

Zaterdag publiceer ik dan toch in De Standaard met een reportage over de Grote Vriendelijke Reus. De weg naar de 'ja' had alles weg van een 'neen' en meer dan twee voeten in de aarde. Drie, misschien vier volle weken met een rotte vlinder in mijn buik rondgelopen. Drie, maximum vier minuten om de hoop op antwoord te refreshen. Om een 'wellicht dit weekend' te slikken. 't Betekent veel voor deze blogger – acht, misschien zelfs achtenhalf- en hij wil dat dan ook graag delen – een dikke vier voor jullie lezers, is dat oké?

maandag 9 november 2009

Hoe maak je mestsap?


Foto Angeluzzo

Zaterdag composthoopdag gehad. Een aanrader jongens, want een hoop doet leven: ik ben zondag vijf keer wezen kijken of er misschien al iets meer verteerd was dan de vorige keer. Potgrond is de basis en daar moesten we dringend terug naar toe.

Ik deel mijn verworven mesthoopskills dan ook met graagte. In een hoek van de tuin: een schaal met drie betonblokken rond, daarop een verloren autoband uit de wei naast het huis. Ben je mee met het beeld? Hou het vast want het wordt een boeltje. Een koker van kippendraad er rond - de kippen moeten zich maar even lekker voelen met een vierkante meter minder. In het midden, op de band, een verroest fietswiel uit diezelfde wei. Daarop tegelstukken en droge takken. Alle bananenschillen, avocadopitten en uipellen er bovenop. Af en toe een laag zand of krakende bladeren om de hoop uit te drogen. Een stuk golfplaat tegen de regen.

Het sap dat door takken, tegels, wiel en band in de schaal drupt, is organische topmest waar pieren van gaan likkebaarden. Hun staart bij aflikken, zeg maar, zoals in dat raadsel waarom honden zich eigenlijk pijpen. Omdat ze dat kunnen.

donderdag 5 november 2009

Niet tevreden met uw korte benen?


Foto: Slechte Guatemalteekse Gazet

Smeer uw sandalen in met secondenlijm, koop u een handvol krachtige heliumballonnen en leef nog lang en gelukkig.

woensdag 4 november 2009

Toen het wél pijn deed


En dus niet...

zoals de voorstellen van...

mijn vorig baasje...

Foto's genomen op tentoonstelling van Verbeke Foundation.

dinsdag 3 november 2009

Hamster Rave's ecologische pootjesafdruk



Voor de baasjes die nog een stoer, pluizig, verstandig en niet onknap huisdier met een kleine ecologische pootjesafdruk, zoeken: Hamster Rave doet niet in huis en staat open voor bijna alle voorstellen, zolang het geen pijn doet.

vrijdag 30 oktober 2009

Later neem ik een stoma

Ik denk dat ik iemand ben die later een stoma zal nodig hebben. Misschien kies ik er zelfs voor. Het bespaart tijd en wc-papier en je anus wordt er weer mooi roze van. Je kan hem kneden als je zenuwachtig bent of ermee op de bomma meppen als die een domme opmerking maakt. Ja, een stoma, dat lijkt me gaaf. Later mag het lopen zoals het loopt.

donderdag 29 oktober 2009

Kort verslag van de nacht

Kort verslag van de fantastische nacht: er waren 2.000 concertgangers en ik was de (b)lankste.

maandag 26 oktober 2009

Hey Macarena



Hoeveel keer heb jíj er in je leven op gedanst? De Macarena: sinds 1993 een klapper op fuifjes van ongewassen tieners die ondertussen naar dertigers ruiken. Het begon met 12 stapjes waar zelfs gehandicapte kleuters hun hand niet voor omdraaien: rechterarm naar voor, linkerarm naar voor, en de hele debiele reuteketeut tot en met de slag van je linkerhand op je linkerbil. Het was pas in de volgende stap dat het verschil tussen de have's en de have-not's duidelijk werd. De kontdraaibeweging, die had je in je of die had je niet in je. Vrouwen waren daar meestal beter in en gebruikten haren en borsten om de swing te verlengen. Mannen probeerden te imponeren door op het einde van de 90° draai een gat in de lucht te stoten. Ik heb dat zelf een keer op vijfentwintig gedaan, schaam ik.

vrijdag 23 oktober 2009

Yolanda Aguilar Urizar

Yolanda Aguilar Urizar werd in 1979 ontvoerd door het Guatemalteekse leger. Tijdens het gewapend conflict (1960-1996) kwamen 200.000 Guatemalteken om, waarvan er 45.000 'verdwenen'. Haar getuigenis staat in een rapport van de kerkelijke waarheidscommissie REHMI tussen honderden andere weerzinwekkende verhalen.

“In de eerste kamer was een stoel, daar begreep ik dat ze me gingen folteren. Natuurlijk kleedden ze me uit. Er kwam iemand binnen en die zette de radio op, zodat ze mijn kreten niet zouden horen.”

“Zodra ik naakt was kwam er een jongen van een jaar of 19 binnen. Blauwe ogen, blond, leek recht uit het college te komen. Hij zei: 'Kijk, we willen je geen kwaad doen en ik wil met je praten, dat je me alles zegt wat je weet, want er zijn hier een paar van mijn kameraden en die zijn heel slecht en als je me niets vertelt, zal hij iets slecht met je doen. Dus laten we vrienden zijn, ik wil dat je me alles vertelt.'”

“En dan is er het moment van de verkrachting... een twintigtal mannen hebben me verkracht. Het enige dat ik me herinner is dat terwijl de ene bezig was, de andere aan mijn borsten zat en ik verschillende keren het bewustzijn verloor.”

“Ze sloegen me in het gezicht en anderen duwden sigaretten uit op mijn borst en elke keer dat ik bij bewustzijn kwam, was er een andere vent bezig. Daarna lag ik in een plas urine, sperma, misschien bloed, denk ik. Het was echt heel vernederend.”

“Ze brachten me naar een bad vol stront met een verschrikkelijke geur en ik herinner me dat ze me er één of twee keer instaken. De ervaring dat je stikt is één van de meest verschrikkelijke die er is, elke keer je wil ademen slik je stront, dus je doet er alles aan om niet te ademen maar dat lukt niet.”

Zaak 5447, Guatemala, 1979.

donderdag 22 oktober 2009

Wanneer vogels plastic eten





Chris Jordan maakte foto's van dode albatrossen in Midway Atoll, een streep zand in de Pacific. De jonge vogels zitten boordevol plastic afval, dat hun ouders voor voedsel aanzagen. Meer beelden op zijn website.

woensdag 21 oktober 2009

Links vs. Rechts in een conceptkaart


Wat is het verschil tussen Links en Rechts? Het is me al twee keer gevraagd door een tiener. De volgende keer haal ik deze 'concept-map' boven. De man achter www.informationisbeautiful.net en de vrouw achter www.itsbeenreal.co.uk slagen erin moeilijke concepten oogbaar te maken. Op mkandlez Flickr pagina vind je andere overzichtelijke data over de varkensgriep, alternatieve energie en caloriebommen.

dinsdag 20 oktober 2009

De mesthoop en de spiegel

Ik wist nochtans niet dat ze een mondharmonica had waar ik me een blaas op zou oefenen, dat ze mijn compost een hoop zou verbeteren, dat ze 'n spiegel zou kopen zodat ik me niet meer voor de wazige camera van mijn laptop weg hoefde te scheren, dat ze licht zou vangen in een lampenkap van ijzerdraad en kranten en het huis zou opgeuren met een vaas geel gerooide bloemen uit het veld hiernaast. Dat wist ik niet, maar ik zei wél dat ze het leegstaande kamertje kon betrekken. En nu kleurt een Spaanse burgerlijk ingenieur het boek hier in. Akkoord, het wc-papier vliegt er twee keer zo snel door, en is er minder vrijheid om zonder kleren grote boodschappen te doen. Maar er is leven in de brouwerij en als we niet oppassen maakt dat alleen al ons zat.

Misschien is de liefde maar zozo

Misschien is de liefde maar zozo. Mijn huisbazin vloog weer 's in de rum en boerde het verdriet er mee uit. Ik kauwde op een kip en dronk er oranje limonade bij. Dat hij haar sloeg en na 20 jaar huwelijk plots een kind had met een hoer van de carwash. Een paar bonen slikten zich weg. Dat ze mijn broeken gestreken had - dat moet je niet doen, niemand strijkt mijn broeken in België - en bij elke strijk een ween omdat ze vroeger die van hem... Misschien is de liefde - neen jongen, blijf nog wat langer het is nog vroeg- maar zozo.

maandag 19 oktober 2009

Drie teelballen

Het is zaterdagnamiddag en Hamster Rave is bij de dierenarts. De praktijk blinkt. Hamster Rave piept dat hij is opgestaan met drie teelballen. Geen probleem, zegt dierenarts Karel want uit zijn opleiding heeft hij onthouden dat je patiënten onmiddellijk gerust moet stellen. Een patiënt met stress is een zieke patiënt, weet Karel. Hij zet zijn warmste stem op en legt uit dat hij Hamster even onderaan zal onderzoeken. Ausculteren noemen ze dat in jargon, voegt Karel toe want tijdens zijn stage leerde hij dat wetenschappelijke termen stressverlichtend werken bij knaagdieren. Hamster is op zijn gemak, vlijt zich neer en steekt zijn testikels in de lucht. Karel kneedt, duwt, blaast en streelt. Vijf minuten, tien minuten... Alles is in orde meneer, u hebt er maar twee. Hamster Rave, die zich die zaterdagnamiddag maar wat verveelde en gewoon zin had om iemand aan zijn ballen te laten zitten, haalt een briefje van twintig euro uit zijn wang. Elke twintig euro is er één, denkt Karel en wast zijn handen langdurig.

donderdag 15 oktober 2009

Buurjongen eet pier



Fantastisch bericht uit Boechout aangekregen. Mijn buurjongen at een pier en ving er 8 euro voor.

woensdag 14 oktober 2009

Vroeger: een kruisje voor God

Vroeger. Dan sliep ik in een stapelbed en mijn zus onder me. Overdag maakten we er 'kampen' in met dekens en wasknijpers en soms mochten we daar in slapen. Oma kwam een keer slaapwel zeggen, met een kruisje erbij. Toen ik vroeg waarom ze dat deed zei ze uit voor God. “God is stom,” zei ik. En oma dat ik dat nooit mocht zeggen, want dat haar dat veel verdriet deed. Waarover ik even moest nadenken.

dinsdag 13 oktober 2009

Vroeger: in mijn sponzen pyjama

Vroeger. Dan stond ik op den allee in mijn sponzen pyjama, met mijn blote voeten op het traptapijt te draaien. Om te bedenken wat ik hen beneden zou vertellen. Soms oefende ik dat half hardop: “Ik kan niet slápen.” De truck was om 'slapen' lang te rekken. Alsof je 't heel graag wilde maar echtigintechtig niet kon. Meestal was het dat niet. Wilde ik gewoon nog wat mee in de zetel kruipen voor de tv. Tussen een tas thee, de papa en de mama, en met wat geluk een wafeltje.

Vroeger: stekskes in mijn boekentas

Vroeger. Dan puften we met onze R4 naar de onthaalmoeder om mijn zus er te gaan afzetten. Dan had ik een doosje stekskes in mijn boekentas verstopt om eens iets stoer aan de Kevin te laten zien (zodat die mijn brooddoos niet meer zou afpakken). Dus oefende ik alvast een paar keer bij mezelf in de auto: “He Kevin, ik heb stekskes bij... Kevin, kijk hier, stekskes...” Tot mama het hoorde, en de stekskes afpakte. Dom. Het doosje mocht wel mee.

maandag 12 oktober 2009

Misselijk worden van Carlisle


Foto Alejandro Alfaro

Ik ben hier nog maar een keer misselijk geworden van een mens. De gringo rechts die daar wat staat te staan. Carlisle Johnson, de meest reactionaire Amerikaan in Guatemala. Officieel is hij journalist bij een obscure radio in Antigua. Maar iedereen zegt dat hij wordt betaald door de mijnindustrie om ngo's te komen lastig vallen. Een evenement over mijnbouw: daar is Carlisle al. Begint een scène te maken, luid te telefoneren, het woord op te eisen om het boeltje te boycotten. Houdt vast bij wie er wel en niet is. Dat is zijn job.

In Antigua kwam hij dat op onze conferentie proberen. Toen voelde ik de afkeer voor het eerst. Het is zijn achterbakse blik, het gebrek aan respect erin. Zijn zweterige sportschoenen ook (niet op de foto). Daar sprak hij een inheemse vrouw met kind aan: wat zij hier in feite kwam doen. Racist eerste klas. Van de strekking dat je ngo's best verbiedt. Wilde ook dringend de organisator spreken en lachte in mijn gezicht als hij mij zag. Later zag ik hem in de jeep van het Ministerie van Energie en Mijnbouw stappen.

Zie je de achterdocht van de man met de rode pet? Die weet waarom Karlyle daar wat staat te staan. Hij luistert de Belgische pastoor van San Miguel af. Dat doet hij altijd op die manier. Wie weet hoeveel micro's die in zijn jasje heeft steken. Samen met een paar parlementsleden bezocht hij later die dag de Marlin mijn. Ging binnen, maar kwam niet buiten. Op dat moment steeg de helikopter van CEO Milton Saravia op, richting Guatemala Stad. Vriendendienst. Ik vind dat pervers.

vrijdag 9 oktober 2009

Een pissebed treffen


Foto slinky2000

Een glas water aan de mond zetten en iets op de bodem zien.
Uitgaan van een pluchke en doorzetten.
Een pissebed treffen.

Do not flush

woensdag 7 oktober 2009

De Grote Vriendelijke Reus


Foto Alejandro Alfaro

De GVR, hij bestaat! Hij woont in een uithoek van Guatemala en doet zich voor als een aimabele pastoor van San Miguel Ixtahuacán, die het opneemt tegen een Canadese goudmijn.


Maar de Roald Dahllezers weten natuurlijk beter. Deze man loopt 's nachts rond met een dromenvanger en eet snoskommers met hopen.

dinsdag 6 oktober 2009

Nu ik eraan terugdenk

Nu ik eraan terugdenk, volgens mij zag ik bij ´t vertrek mijn vader wenen.

zondag 4 oktober 2009

De weg vragen en in een richting geduwd worden

Ik vraag meestal de weg aan vrouwen omdat die op één of andere manier minder eng zijn om aan te spreken. Als zij mij niet eng vinden helpen ze me vriendelijk op weg -ook als ze daar geen idee van hebben- en soms slaan ze een praatje. Hoe ik hier (daar, op de plek dat de vraag gesteld wordt) verzeild ben, willen ze af en toe weten. Dan, gisteren bijvoorbeeld, zeg ik dat ik net ben afgezet. En dan vragen ze: 'Afgezet? Door wie? De bus, je collega, je vriendin?' Dan pauzeren ze soms even, kijken nog 's naar me -ik heb dan een hemdje, een snor en een oorbel aan- en voegen eraan toe: 'Of je vriend?'' En ze eindigen met een korte maatschappijanalyse: 'Want tegenwoordig...'

woensdag 30 september 2009

De burgemeester van Sipacapa

30 september 2009 (MO) - Sipacapa is een afgelegen bergdorp in een uithoek van Guatemala. Alle omliggende Mayadorpen spreken Mam, maar in Sipacapa spreekt men Sipacapense. ‘Sipacapa heeft zich altijd verzet tegen de buitenwereld’, weet burgemeester Delfino Tema.

‘Toen de Spaanse kolonisatoren hier binnenvielen, hielden de dorpsbewoners stand door wespen en bijen op hen af te sturen.’

Aan het begin van de 21ste eeuw probeerde een Canadese mijnbouwmultinational het op een andere manier. Onder Sipacapa en buurdorp San Miguel Ixtahuacán zou een grote goudader liggen. Het bedrijf kwam met mooie beloften en veel geld aanzetten, maar verzweeg de chemicaliën en de hoeveelheid water die het nodig had om het goud uit de rotsen te halen.

‘Ik ben samen mijn broers in het verzet gegaan. In 2005 organiseerden we hier, naar inheemse gewoonte en gesteund door internationale verdragen, een consulta comunitaria, een volksraadpleging. Het resultaat was een verpletterend ‘no a la minería’. Vier jaar later hebben 36 gemeenten in het westen van Guatemala, samen een half miljoen mensen, zich uitgesproken tegen mijnbouw op hun grondgebied.’

‘Volgens de overheid zijn onze consultas wel wettig, maar niet bindend. Om de mijn buiten de deur te houden, heb ik met een eigen partij deelgenomen aan de gemeenteraadsverkiezingen: van gehucht tot gehucht met een generator, een kleine tv en een film over de impact van goudmijnen. Ik had het nooit verwacht, maar nu ben ik burgemeester, en de Marlin-mijn is in het dorp hiernaast.’

De meeste mijnwerkers komen echter uit Sipacapa. Burgemeester Tema zucht. ‘Het is niet gemakkelijk. We zijn nu twee jaar bezig en merken dat we het verzet, onze basis hebben verwaarloosd. De mensen geloven zelfs dat we van kamp hebben gewisseld.’

‘Goldcorp Inc. heeft zes mensen in dienst die dag in dag uit huisbezoeken afleggen. Daar zitten zelfs ex-verzetsleiders bij. Ze worden ingezet om verdeeldheid te zaaien onder mijn burgers en hen ervan te overtuigen hun gronden aan het bedrijf te verkopen.’

Die middelen heeft de burgemeester niet. Bovendien slorpt het administratieve werk bijna al zijn tijd op en komt men elke dag aankloppen voor kleine en grote problemen die niets met mijnbouw te maken hebben.

Maar Delfino Tema laat het hoofd niet hangen. Hij nam een aantal ngo's in de arm om de Sipacapenses een alternatief voor de mijn te kunnen bieden. Een driehonderdtal gezinnen stapten in een project van duurzame koffiebouw. ‘De eerste struiken zijn geplant en de mensen zijn enthousiast. Een naam voor de koffie hebben we nog niet – maar Café de la Resistencia klinkt niet slecht, hè?’

Dit artikel verscheen in het oktobernummer van MO* Magazine.

maandag 28 september 2009

Hoe hij zich aan haar overgaf


Foto Paul L. Nettles

De bus is altijd een beetje rijden. Deze zondag, na een weekend aan oceaan, was er plots paniek. De vrouw rechts van me kreeg het lauwe vlokkenbier van een zatlap over zich heen. De man gaf zich aan haar over, laat ons zeggen. Ik kon nog net mijn rugzak optillen voor het geurige sap erin trok. De maag van mijn vriendin -links van me- keerde terug naar de scampi's van die middag. Lazarus werd uit de bus gesmeten. We reisden verder en er werd nog wat nagepraat. Wat later stapte de vrouw af zonder veel poeha. Even wisten de andere passagiers niet waar kijken. Ter hoogte van haar schouderbladen plakte haar blouse in het zuur. Aan haar bips kleefden nog wat brokjes. De bus schokschouderde de berg op.

zaterdag 26 september 2009

Net een Ardeense chalet


Foto J. Star

Buiten was er slagregen en in de huiskamer rook het al een poosje naar dennenhout. Niemand wist waarom. Vader kreeg er honger van maar zei niets. Gezellig, net een Ardeense chalet, zei de dochter toen en ze zocht haar pantoffels omdat ze dat erbij passen vond. Uit de keuken kwam plots een gil toen moeder de kaasplank op het vergeten gasvuur zag branden, en vader mompelde later die avond iets over rookworstschade.

vrijdag 25 september 2009

De collega van de dingetjes

Om mijn collega kan je niet heen. Mensen knuffelen hem omdat ze dat gezellig vinden. Dan noemen ze hem 'mijn dikkertje'. Vindt hij dat erg? Zijn lichaam heeft moeite met koolhydraten, volgens zijn diëtist. “Ik mag een heel kalf verorberen,” zegt hij stoer, “maar de tortillas laat ik best staan.”

De laatste weken knuffelt hij volop terug want hij is gedumpt door zijn lief. Ze zouden gaan bouwen maar ze heeft tijd nodig. Als hij het middagmaal oversloeg tekende hij grondplannen uit met een handig computerprogramma. Dan zag je hem schuiven met bedden, vensters en kasten. Mijn collega weet veel van computers maar weinig van vrouwen. Die komt niet meer terug, zeggen onze vrouwelijke collega's.

Laatst sliepen we samen op een hotelkamer. Mijn collega heeft een olifantenhuid en een pyjamabroek die ik hem zag uitdoen onder de lakens. Ik stelde voor om zijn schoenen op de vensterbank te zetten. Dat was oké. Bijna alles is oké voor mijn collega. Hij snurkte snel in en droomde van een kast van een huis of een kalf van een vrouw. Gezellig.

Zaagsel uit Guatemala

Ik zou u zo graag. Ik zou u zo graag meer verhalen voorschotelen. Het knaagt als ik een paar dagen geen zaagsel uit Guatemala heb, wist je dat? Maar ik maak hier precies niets meer mee. Mijn omgeving lijkt te hebben afgesproken om een tijdje niets schrijvenswaardig te doen. Vergat gelukkig mijn collega op de hoogte te brengen. Ik volg hem op de voet.

dinsdag 22 september 2009

Doet u aan dingetjes?


Foto Alícia

Nu we het toch over dingetjes hebben. Hoe zit dat met u en uw dingetjes? Doet u niet aan zulke dingen? Vindt u het ondingen? Of praat u er misschien liever niet over? Want zelfs de beste vrienden gebaren naar hun krommen aas als het laatste grote taboe van het Avondland op de gesprekstafel komt. Zeker als er iemand met andersoortige geslachtsdelen bij is, weten ze niet waar kruipen.

Af en toe zijn er durvers, die de dingetjes bij naam noemen. “'t Is de naakte waarheid”, roepen ze. “Alle mannen doén het, maar niemand geeft het toe.” Dan durft niemand niemand aankijken. Hoogstens onder tafel. Een blote zich zien geven is natuurlijk veiliger dan uzelf blootgeven.

En als ik u nu eens uitnodig dat hieronder anoniem, voor An en alleman, te doen?

maandag 21 september 2009

Hoe een poes temmen in een week


Foto Esparta

Ik heb een straatkat getemd in een week. Een wilde. Eerst vluchtte ze voor me als ware ik een hond. Daarna kreeg ze drie dagen lang een schoteltje melk, voor op momenten dat ik werken was. Op een ochtend liet ze me toe tijdens het melk slurpen. Op vrijdagavond kreeg ze een hele avond lang kaas geserveerd, en zat ze in de openstaande deur wat van het gezelschap te genieten. Dat gezelschap beweerde dat ze alleen op eten uit was, maar ik wist beter: deze poes zocht gewoon een tof baasje. En nu ligt ze hier naast me op een zondagskussen en komt voorzichtig om kopjes vragen (die nacht zou ze inbreken en wat met haar pootjes op mijn rug komen duwen). Vroeger twijfelde ik er wel eens over maar nu weet ik het zeker: ik kan een tijger aan.

Betrapt met dingetjes

Hij antwoordt snel met 'dingetjes' als we plots het kantoor binnenkomen en vragen wat hij zit te bekijken, maar heeft moeite om iets weg te klikken dat eerder dingen lijken.

donderdag 17 september 2009

De top 10 van vleeseterscommentaren


Foto Vanni Bassetti

10 jaar geleden stopte ik met het eten van vlees. Ik deed niets raars. Ik spoot geen ganzenlevers op, verhakselde geen kuikenhaantjes. Ik nam zelfs niet deel aan de jaarlijkse Bitterballenboef (een erg rare wedstrijd voor wie de meeste slagersafvalballen binnenhouden kan). Neen, ik liet het vlees gewoon voor wat het was: beest. Maar dat was raar genoeg. Want er is geen maaltijd voorbijgegaan zonder dat mijn bord volgespouwd werd met cliché-braakballen en grappen die te lang op het schap hebben gelegen. De top 10 van vleeseterscommentaren:
“Ik ben een echte carnivoor, ik. Drink je wél melk? Ik zou echt niet zonder kunnen/ voel me zwak zonder mijn dagelijkse portie vlees. Maar je eet wel eieren?! Doe je het voor de dieren of voor je gezondheid? Maar soms eet je wél vlees, consequent kan je dat niet noemen. Maar je eet wel vis?! Dan moet je wel andere... euh dingen eten, he. En je schoenen, die zijn toch ook van leer? Sla is voor konijnen (bulderlach).”
Ik eet geen vlees. Zij wel. Denk je dat ik ooit begonnen ben over hun vleesconsumptie tijdens het eten? Nougaballen. Het mag smakelijk blijven.

Een Franse met bruine tanden (rotte visies op ontwikkelingssamenwerking)

Ik ben een Franse met bruine tanden. Ik rook zelfrol en heb mijn dreads – ik heb al heel lang dreads- in twee dotjes gedaan om er als een twintiger uit te zien. Ik woon nu zes jaar in Guatemala. Ik heb zelf een project opgezet in een gemeenschap omdat ik geen werk bij ngo's vond. Dat is mislukt. Heb 8000 € van mijn spaargeld geïnvesteerd in schoolmateriaal, werkgerief, sanitaire voorzieningen, de hele bazaar. Wat heb ik ervoor teruggekregen? Ondank en achterbaksheid. Ze zijn gaan lopen met mijn geld en nu geef ik Franse les. Het volgende zeg ik tegen een Guatemalteekse die naar me zit te luisteren: jullie zouden in opstand moeten komen (zoals wij, in '68). Want jullie onderwijs is een grap. En daar gaat het fout. Bijvoorbeeld: op een keer ging ik met mijn leerlingen rond in de stad om aan mensen te vragen of ze de betekenis van de drie recycleerpijlen kenden. Niemand! Guatemalteken hebben totaal geen milieubewustzijn. Vind je het gek dat ze alle afval gewoon uit de bus kieperen? Ze weten niet eens waar de pijlen voor staan. Ik rol nog een sigaret. Tegen de Belg die me doodbliksemt als hij zijn vraag stelt: O jawel, ik zie Guatemala dolgraag en ik ben niet verzuurd. Ik heb zelfs een Indiaanse vriendin. En 3 setjes van inheemse klederdracht. Drie, ja. Zeg ik iets verkeerd of zit er misschien iets tussen mijn tanden ?

vrijdag 11 september 2009

Hamster Rave en het langste been ter wereld



Gisterenavond ging Hamster Rave dineren met de vrouw op de foto. Hilde mat twee meter en tien centimeter, liep met een kruk en rook naar ajuinen. Het is een beetje een onwennige avond, dacht Hamster, maar zo gaat het vaak, in het begin. Hij had zich opgekleed. Hilde bleek over een been te beschikken dat 30 cm langer was dan het andere. De vrouw met het langste linkerbeen ter wereld, verzekerde ze. En dat de wetenschap voor een raadsel stond. Ik mag dan wel een hamster zijn, dacht Hamster Rave, maar ik zit er toch maar mooi mee aan tafel. Hilde vertelde dat ze agressieve Duitse pillen slikte om haar rechterhelft bij te laten benen. Die maakten haar winderig, pardon. Hamster apprecieerde de openheid. Haar boterham verdiende ze met advertenties allerlei. Dat lukte aardig, maar voorlopig wilden de reclamebureaus maar van één houding weten: de luchtfietshouding. Ze schoof een krantenknipsel over de tafel, Hr. Rave begreep het meteen. Toen Hilde daar een beetje over begon te neuten, stelde hij een combo voor: 'Een te lang linkerbeen en een pluizig knaagdier, die combinatie verkoopt als zot, geloof me.' Daar geloofde ze jammer genoeg niets van. En met een beenhard 'Hier trap ik niet in, cavia' eindigde de avond.

Brief aan de droevige vrouw van 30


Foto fikirbaz

Beste droevige vrouw van 30,

Even twijfelde ik om je met meisje aan te spreken. Maar dat past niet nu je jezelf met een drie moet voorstellen. Dertig, de levensfase waarin 't begint te vreten. De tijd: aan je gedachten. Je leven: aan je lijf. De biologische klok: aan 't geluk.
T'k. T'k. T'k.
't Is je blik, denk 'k. Met de drie is hij veranderd. Niet de groefjes rond de ogen, som van 't lachen en 't huilen op je twintig. Niet de huid, ooit perzik nu aardbei. Niet alléén dat. 't Is de angst erin. Ik schrik ervan en daarom schrijf ik je.
Je bent begonnen met de pil en je bent ermee gestopt. Je verzekert me dat ál je vriendinnen kinderen hebben. Of een man. Of toch minstens een huis. Het lijkt me sterk maar je weet het zeker. Er zijn familiefeesten waar ze ernaar vragen. Er is je moeder, een vrouw van vijftig die al aan kleinkinderen denkt en altijd de eerste die nog een schepje in de emmer der wanhoop doet. Omgevingsdruk, het woord is door een leeftijdsgenote uitgevonden, wist je dat?
De tijd is een enge man die je tegemoet wandelt. Omkijken kan nog -koop een kleedje, ga uit met je zusje- maar terugkeren is onmogelijk. Hij loopt. En je buik zou zo graag... Je kan geen vijf jaar meer...
Het spijt me zo, droevige vrouw van 30. Alle keren dat ik geen raad met je wist. Onze gesprekken van vroeger kon ik volgen en leiden. Verdriet om een prins losten we op door tijd te omarmen. Maar met deze vragen kan ik niet om de droefheid heen. Mijn antwoorden zijn op, sorry.
Hopelijk komt het goed. Ik denk het wel. Laat me weten hoe 't met je gaat, bijtijds.

Liefs,


Sam

dinsdag 8 september 2009

Dinsdag lievelingsdierendag: olifant eet kind

Dinsdag lievelingsdierendag brengt een selectie van filmpjes, foto's en verhalen waarin dieren iets buitengewoon dierlijks doen. Waar de natuur het even van de mens wint. Omdat die wel eens vergeet dat er met schattige, lieve of getemde dieren niet altijd te praten valt. 't Blijven beesten natuurlijk.

Deze week een olifant op hol in Honolulu (dank aan zus F). Leuk he, het circus?

zondag 6 september 2009

Gezinshereniging boven een kom cornflakes



Vanmorgen op een doos ontbijtgranen gelezen: 'Tegenwoordig is er nauwelijks tijd om rustig samen te ontbijten. Hebt u het ook zo druk ’s ochtends? Zou u niet liever wat meer tijd met het gezin doorbrengen? Dat kan perfect met Kellogg’s Cornflakes.'

Mijn melk gulpte bijna de kom weer in. Mr. Kellogg's verkoopt een handvol geplette en geroosterde maïskorrels onder het mom van gezinshereniging? Quality time boven een bord cornflakes, nee maar. Die groene haan heeft ons jarenlang reclame voor het snelle ontbijt binnengelepeld. Sommigen onder ons sloegen zelfs over op ontbijtrepen. Ontbijtrepen, stel je voor. En nu dit.

Neen, ik ben lang genoeg in de publiciteitsmelk geweekt. Tijd voor harde acties: de granen terug in de doos gescheten en ze zonder zegel naar de klantendienst in Amerika gestuurd. Koekje van eigen deeg.
 
Creative Commons License
werk van Sam Verhaert is in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding-Niet-commercieel-Geen Afgeleide werken 2.0 België licentie.